Toespraken of dankwoorden van de genomineerden

Hieronder leest u de speech van Hans Beernink :

Um te beginnen wil ik de Dialectkring Achterhook en Liemers hartelek bedanken veur disse meddag en veur de mooie boom die ons, as werkgroep van ’t Oost-Gelders Streektaaldictee, hier is an-ebaoden.

D’r bunt hier sinds de anleg van ’t Schrieverspad al diverse soorten beume geplant, maor een walnӧttenboom ontbrak d’r volgens mi-j nog an.

In meerdere opzichten is zo’n boom hier an ’t pad, een geweldeg mooi symbool veur onze streektaal. En in ’t biezonder veur ons Streektaaldictee.  Ik zal deurum preberen um de walnӧttenboom wat te ontleden!

Um te beginnen bunt daor - de wortels.
De wortels staot symbool veur de roots van ons dialect. Steveg  verankerd in de baodem van de Achterhoek, vast geworteld in de grond.
De walnӧttenboom  hef vӧlle wortels met uutschieters naor alle windrichtingen, naor alle uuthuuke van Achterhoek en Liemers.
De wortels zorgt veur ’t transport van de laevenssappen, die de boom neudeg hef. ’t Bunt de aders van onze taal, die nog altied springlaevend is en diep geworteld zit in de bevolking.

Dan is daor de stam.
Onze boom hier an ’t Schrieverspad hef now nog een ietwat iel en meeps stemmeken, maor dissen zal samen met de wortels uutgruujen tut een stevege basis veur de rest van de boom. De stam is de fundering die onze streektaal neudeg hef um te blieven gruujen, bluujen en boeien.

De tekke en ‘t blad
Een volwassen walnӧttenboom hef dikke tekke en grote bladeren. De tekke staot symbool veur de uuteenlopende dialecten die hier in den Achterhoek gesprokken wodt. ’t Vӧlle en grote blad gif an dat d’r nog heupe luu bunt, die gebruukt maakt van de streektaal, as dagelekse sprektaal.
Ok zӧrgt ’t blad an de boom d’r veur dat ’t in de zommer goed toeven is onder de boom, umdat de zon wӧdt tegen eholden en ’s aoves blieft lastege muggen bie een walnӧttenboom op een afstand. Dit zӧrgt veur een gemuudeleken en plezieregen plek, net zoas onze streektaal veur de meeste mensen gemuudelek en pleziereg in de oorne klinkt.

Dan kump ’t naojaor en werpt de nӧttenboom zien vruchten af: de Walnӧtten. Of liever gezegd de WALD-nӧtten. Deze staot natuurlek symbool veur de WALD spelling. De WALD-weurdebuuke die wi-j zo fijn gebruuken kӧnt um onze streektaal begriepelek op papier te zetten en die wi-j onder andere as bases gebruukt veur ons joorlekse streektaaldictee.

De nӧtten an dissen boom hebt ok nog een tweede symboliek. Zie staot symbool en bunt toonangevend veur alle uutingen van de muziek in onze streektaal. De muziek die, met of zonder nӧttenschrift, op diverse manieren en deur menigeen wӧdt uut-edragen.

De dikke tekke, de twiegen en ’t blad vormen samen de kruin of de kroon van de nӧttenboom. Deze kroon steet vanaf now symbool veur ons Streektaaldictee. De kroon op ’t werk van de hele werkgroep. En daor bunt wi-j geweldeg trots op.

Ze zegt wel es: Wie schrif den blif !
Dat is een hoopgevende gedachte, zeker veur ’t veurtbestaon van onze Streektaal, de Streektaalzang, ‘t Streektaaldictee en daoruut volgend natuurlek ‘t Schrieverspad.

Ik sprek dan ok de wens uut dat ’t Schrieverspad tut in lengte van jaoren goed bezocht mag blieven wodden en as Achterhoekscultuurpad zal meugen gruujen en bluujen tut meerdere glorie van ons dialect!

Hans Beernink

Hieronder leest u het dankwoord van Irene Menting :

Op de earste plaatse wille we’j jullie heel hartelijk danken veur de nominatie van “de Raddreijers” en ten slotte het meugen planten van een boom
“an het schrieverspad”. We’j vind dit een hele eer, um dit samen met jullie te meugen/können doon.
Um alles in ’t dialect, ’t plat, te doon, vinne we’j heel belangriek, ok dat dit blif, dat onze kinders, ondanks dat ze d’r neet allemaole met groot e’brach bunt,
toch blieft praoten en/of könt verstaon.
“De Raddreijers” bunt roem 45 jaor gelène onstaon, deurdat een vereneging zonder geld zat.
Een paar kearls staken de köppe be’j mekare en organisearden zelf een gezellegen aovend, wat merakels ansloeg. Daornao werden ze vaker e’vraogt
um te kommen spöllen.  ’N naam werd bedacht en “de Raddreijers” was een feit.
Nog steeds make we’j kotte stukjes met liedjes, zo völ meugelijk actueel, natuurlijk in ’t plat, deur de leden zelf bedacht en e’maakt.
We’j doot dit met heel völ plezear en hopt dit nog een tiedje vol te hollen.
De boom dee we’j oet e’koozen hebt, is de rooie beuk. Umdat dit een hele mooie boom is, ons rad is van holt, maor neet van èèn bepaolt soart,
Dus ‘t had ok maor zoo ’n andere boom können wèzen. Alle beume vinne we’j mooi en d’r stonden al prachtig mooie exemplaren an ’t pad.
We’j hopt dan ok dat “de boezewind” nog heel lang deur de beume mag waeien.
Op ’t bodje wat be’j de boom kump te staon, steet: “we’j dreijt d’r neet um hen, dizzen is van “de Raddreijers”.

Mogt d’r nog iemand iets mear van ons willen wetten, ie könt ons vinden op de website,: de-raddreijers.nl
Of kom ’n kaere noar een optreden van ons, b.v. 2 februari 2014, “met dialect op de koffie, be’j “Erve Kots”in Lievelde.
Namens de raddreijers hartelijk bedankt.

Irene Menting.

Hier is de uitleg over de bolvormige mand :

Dit is een zo op het oog gevlochten bruine bal. Met een ophangteentje eraan. Als u goed kijkt ziet u bovenin een rechthoekige opening. Daar kan net een hand en een stukje pols doorheen. Omdat u niet zult raden wat dit nu weer is, vertellen wij het u: het is een walnotenmand. Wij vullen hem iedere herfst met onze noten. Op gezette, meest feestelijke, tijden pakken wij dan deze mand, nemen er een handjevol noten uit (twee of drie, méér kan niet) en zeggen tegen elkaar dat wij het toch maar goed getroffen hebben. (De merkwaardige opening heeft ook een geruststellend nivellerend trekje: niemand kan zich buitenmate tegoed doen, want je mag maar één keer grabbelen. Dat voorkomt scheve gezichten.)

Met een goede gebruiksaanwijzing alléén leer je geen manden maken. Dat leer je echt in de praktijk (sprak de theoreticus). Je moet de tenen door je vingers voelen glijden. Je moet hard durven trekken om ‘de spanning erop te houden’ zoals de mandenvlechter zegt. Je moet kunnen wrikken met je vlechtmes om een onwillige teen de goede kant op te sturen. Je moet durven experimenteren en eigen ideeën volgen. En je moet je schouders ophalen en je afschuw uitspreken over de prutsmandjes die je nu à raison van € 5.75 in de tuincentra kunt kopen. Made in China zeker.

Theo Boland

Een kort maar zeer krachtige samenvatiing van Gijs Jolink :

‘Zo, den eik steet in de grond.  En den kump d’r, dat hoppen wi-j, veurlopig niet meer uut! Iedereen bedankt veur alles. Alderbastends fijn dat hier ’t Achterhoeks nog zo gruweluk in ’t harte zit!’

Met vrindelijken groet,

Gijs Jolink

Alles Komt Goed B.V.