02 oktober 2016, Met dialect op de koffie
Völle volk bi’j “Met dialect op de koffie”.
Zöndagmorgen 2 oktober kon veurzitter Diana Abbink ne volle zale (met ni’j meubilair) welkom heten bi’j Erve Kots in Leevelde. Daor zollen twee beuke onder de andacht ebracht worden. Naodat aerste veurzitter Diana Abbink een boeket blomen en een hartelijk applaus kreeg veur al eure inspanningen veur de Dialectkring Achterhook en Liemers, was ’t woord an Han Deunk (familie van G.H. Deunk 1898-1984). Den heel ne korte inleiding ovver het book “Zunnerunsels”, een book met gedichten in het dialect van Wenters van G.H. Deunk en foto’s van Han Deunk (1958). Henk Krosenbrink, ovverleden in 2015, had nog ezorgd veur de Nederlandse vertalingen bi’j de gedichten.
Henk Lettink droog zeuven gedichten oet het book veur. De gedichten wazzen neet deur iederene helemaol good te volgen en te begriepen, ok al deur de speciale spelling van de schriever. De mooie zwart-wit foto’s kon het publiek bekieken op een groot scharm. Het book “Zunnerunsels” is bi’j de Dialectkring en in de bookhandel te koop.
Nao de pauze sprak journalist Henk Harmsen oet Stokkum ovver zien book “Boerenjeugd aan de grens”. Henk wist op kostelijke wieze ovver ziene jeugdjaoren op de olderlijke boerderi’je in Linthorst te vertellen. Bi’j heel wat leu kwammen de herinneringen an eure eigen jonge jaoren waer naor bovven. Het book “Boerenjeugd aan de grens” is oetverkocht.
De foto's kö'j bekieken in 't fotoalbum
Met dank aan Han Deunk die ons hiervoor toestemming verleende kunt u hieronder de gedichten nog eens rustig lezen.
DE HEEMSPRAOKE
Zao vake draogste oet de wille en de hoppe
En skrienend wae; klink op dan, krudig waord!
Do tiegen wat zee zaog, de zunne op aer runsels;
Zee bunt ’r altied wal, dee dienen zin verklaort!
Draeg dan de welde oet van harfst- en zommerdage;
Bo kwelk zik winteriearnst met veurjaorslach verdreg;
Ok ’t go van vrogger tied, zien smeukskes en gelechten,
Bo snaeg, luk tunt’lig nog, ’t ni’jtieds laeven jeg.
En is di’j vjörnao al ’n körnig waord ontvoll’ne;
Nog kast’, naost and’re spraok, di’j laoten zeen met sach,
En oet zao mennig waord, oet diene klankenwelde
Klunk naost d’n olden iaernst nog störig jonkheidslach.
VRECHE LEU
Wenters...? Most mi’j neet van praoten!
Kaste di’j op mi’j verlaoten
(’k Wazz’ d’r zelf vergangen jaor);
Vrech as mosterd bunt ze daor!
Nae dat darp kan mi’j neet slagen!
Deep’ in ’n snee zat ’t (ikk’ in ’n kragen!);
Vrust’rig was ik asterto!
Hadd’ ik maor ’n snepsken do!
Dat mag sach, dat löt zik kriegen;
Daor 1öp emes, - ’t zal zik riegen!
“Diaernken,” zae ik, “wetstow raod
Of ok harbargen hier staot?”
“Jao,” zeg ’t meiken, “jao, dee bunt ’r;
Zuutste wal dee pompe gunter?”
“Da’s jao wisse, wat zol dat?”
“Stik daor achter,” zae ze rad.
Wal verduld…! Mi’j duch, veur ’t naoste;
Wat kon ik as stikken haoste?
Doot de blagen zao bescheed,
Bo bunt dan de olden neet?
Wenters, nae, dat deut mi’j spieten,
Da-k di’j vrecheid mot verwieten!
Eén dael spit mi’j ’t maeste toch...;
Wenters hef mien snepsken nog!
D’N ACHTERHOOK
Dreetimp an Iessels wal,
dreetimpen, wel dien dog
d’n Iestied plichtig bust’
en Rienstraoms bald’rig zog,
vol schövven zandgrond bi’j de vleet -,
dat rechtevaort dien Heem,
no störme, vrust’rig kold,
de wald an ’t boddelen slaot,
aer’ sapste streume stolt,
zao vast’ as Grolle’s veste steet!
Dreetimpig plesken grond,
dat in dien’ dellenlach
dien baeksken skulen löt,
waor ’t röstig ruuz’len mag
naor rumer Iessels bochtig bedd’ -
- dat toch dien graof’lijk arf
met Achterheukse trouw
as in vervloggen tied
de Hamelandse Gouw’
met Borkelaose maote met!
Gevallig, krudig land
van wonners dee zik wiaert
in vromme naerigheid
en störig ovverniaert
bo zik de zaken doeken zölt, -
- dat altied toch dien volk
in rechte en in plicht
an d’ olde reed’lijkheid
zien’ röst’gen drevve rig,
maor Helm en Zelm oeteene hölt!
D’N DIKKEN BAOM IN ’T WAOLD
Di’j raop ik ruust’rend an, di’j, tiedenkloke Zunne,
Dee in dien gleui’nig schrift beschrievet jaor en dag:
Te tugen van bo haogen older ik wal bunne,
Bo vake ’t Waold mi’j greunen zag!
Waer zwaeist dien’ runsels rond in wiet’re haog’re vluchte
En wörmst’ ok ’t Waoldse land en benst ’t zachte an;
Dén slöp wiss’ aeuw’gen slaop, wel bi’j diss’ zweuge luchte
Nog lenger teumig blieven kan!
At no de winde boest en dawwelt met mien laover,
De störme gispelt waer en gasket deur de locht,
- brekhaftig as ik word’ - dan broest waer al den taover
Van ’t ni’je laeven deur mien vocht.
Zao zee ik ’t Waoldse volk waer gaorden op de velde
Van at an Kottens zied de zunne ’t lech anböt,
Bes Mister aovendraod de gelpe veurjaorswelde
Met rossen waerskien ovvergöt.
Zao völle zee-k naoit waer, dee ’k zaog in vrogger dage.
Of and’re straek aer soms ne and’re wonte baod?
Of draog aer, do ik slaep’ bi’j tamp’re wintervlage,
Naor krapper wont’ d’n niepen Daod?
Bo vake ik dén duust’ren Gast deur ’t Waoldse land zaog’ sloepen!
Hee ’t volk ter grove raep, hee ovver zand of grint
’t Lenen, all’ naor ’t Naord, dee zwatte stroeve roepen....!
Naor ’t Naorden, waor gin zunne schint....
Dee veur d’n Daod mi’j waart, di’j wil ik dank hier waeten!
Mien’ spreuen, vraeden bast trof nog de ekse neet,
Dat ik toch ruust’ren zol veur dee aer laeven laeten
Haog’ ovver ’t Waoldse land mien bluist’rig leed!
NÖTHAEZEN
In blakerige luchte
Blös, fiesterig en kold,
Met flakkerige zuchte
De wind deur ’t haam’le holt.
Samtiedelijks en stille,
Bi’j Laoimaonds zunneglood,
Suusk’t van baloeter wille
D’n iaersten veurjaorsgroot.
En waor an ’t ranke riesken
Nöthaezens ketken slöp,
Daor zunk ’n wonder wiesken,
Dat slöpers zinnig röp.
No vlagg’t ’r de vlegg’skes in zwell’rige locht
An nöthaezens hamele twiege:
Van ’t grölende greun en van ’t broezende vocht
Doot poskende ketkes de tiegen!
Daor spölt waer ’t Naord de benke,
Ok ’t Aosten trök van laer;
Morts giaerne striet de strenke
Umm’ d’ olde groete waer.
Maor of op aere wieze
Zee ööst en glennekt al:
Nöthaezens wakk’re twiege
Kent de gelechten wal:
Ne huver, ne rilling’ geet bol waer deur ’t holt
En drif de verlengstige twiege;
Temae reurt zik ’t laeven - zao ni’j en zao old -
Temae zal ’t zik wonderwal riegen!
Ach, doek nog ins, o ketkes!
Nog drökkelt ’t row geweld!
Met störig korter zetkes
Strik ’t hellig ovver ’t veld.
No poske maor, ketkes, no wappere dan!
Maak slöpers indechtig aer’ plichte!
No geet ’t ni’je laeven – ’t leeft ’r al an -
al zunniger tied in de richte.
HARFSTKLENKE
An de wilgen haeng de harpe:
Aere snaoren, morts zao straf,
- Want de wald, de wraede, spon aer –
Gavven kwelke taone af.
Maor do harfstwinds wond’re klenke
Dee oet ’t bonte laeven welt,
Broezen, bald’rig deur de buske,
Vegg’lig ovver ’t stoppelveld,
Do in kranenzommers zunne
Afskeids stillen weemood heng,
En natuur aer’ skiw’gen skiendaod
Lachend in de meute geng,
Do, do trillen ok aer snaoren
En de taone riegen zik
Zang’rig in aer’ trowste spraoke
Waor gin snaor te straf veur blik.
Och, dow wetst wal hukke taone:
Mechtig as de naojaorswind,
As de störme zelf, dee galv’rend
Bod stuurt van aer wintervrind;
Gruwwelzocht van starvend laeven,
Ruusteren van reizend blad
Engstig-dreuve mensenklachten:
Zelen, dee daor stille prat….
Flost’ren ok van vlöggelvlochten,
Zwarverströppe, kranensjocht,
Dee op reudselrieke banen
Hecht, deurschrawt de naojaorslocht:
Spierken van al ’t mart’lend laeven,
Dat de wald gin vraede böd,
Aewig strit veur lief en zele,
Aewig op zien’ grenzen stöt!
Klenke van dee steur’ge dwellers,
Dee vereend deur ’t laeven mast,
Dee de hoppe wis de waege, -
Zelesnaoren, hol déé vast’!
LAEVENSREIZE
Hee leep t’r de paekes in keuligen vrogt’,
veur dageslech genk ’t vedan.
Den boezewind benzen met zinnigen zocht
in druif’ligen schemmer em luk an.
De paekes nammen zao aardig aer laop
deur riegen van blumkes en bla.
Den koekoek, dén raep t’r eenmeudig zien raop.
Den geetlink begraoten de scha.
Do schikken de zunne, nao lange beraon
aer goldene zelfegge an.
De schemme, dee kon d’r nao strunke gaon braon.
De iaerde, dee grölen der van.
Hee leep em integgen, em loenen den glaod,
den weg op, dén graot is en breed.
Bo gleuien zien kieven, bo vlot was zien voot.
Bo hendig hee wieter do straet.
Wel stangelt guns in d’ oelenvlocht
met duusteren, strunsen blik?
Nog gönst hee naor den golden locht,
waor ’t aovendschiensel wik.
Te völle laet de loeter klaor
em zeen het meddaglecht.
De iövendzweugte vael em zwaor
bi’j ’t zeuken naor de weg.
Maor is e no de kraone rond,
hee lachet er nog ins,
want aovendrood en morgenstond!
Dee bunt em krek allins.