26 october 2019, Dialectdag

55sten DIALECTDAG / 55. TAG DES PLATT

Zaoterdag 26 oktober 2019 was de zale van het Kulturhus in Dinxperlo wiethen vol met dialectleefhebbers en leu oet de zorg. Het thema van dissen dag was: Dialect as millesien in het verzorgingshoes.

De organisatie van dissen dag was in samenwarking met Kulturkreis Schloss Raesfeld e.V., Dialectkring Achterhook en Liemers, Kult Westmünsterland Vreden, Kreisheimatpflege Borken, Heimatverein Süderwick en Stichting Bewaar ’t Olde Dinxperlo.

Nao het openingswoord van Diana Abbink heel MSc. Jolien Makkinga oet Zeist, onderzeuker bi’j het Meertens Instituut en de Universiteit Maastricht, ne inleiding ovver dialect in verzorgingshuuze waoroet bleek dat dialect warkt as millesien in de verzorgingshuuze.

Daornao was d’r het optreden van het gelaegenheidsduo ‘Ali’, Hans Beernink en Frans van Gorkum. Dit duo slagen d’r in de zale stille te kriegen met prachtige luusterleedjes.

Susanne Biallas en Heinz Eming oet Borken vertellen ovver het belang van Dialect in de Duutse verzorgingshuuze. Daor kriegt metwarkers van zorginstellingen een beuksken van het Duutse Rooie Kruus met woorden en zinnen oet het dagelijkse laeven, vertaald van het Duuts in het “platt”. Susanne Biallas wees d’r op dat dialect bi’j dementerenden hölp umme herinneringen terugge te halen.

Nao de pauze heel Thea Meinen, coördinator informele zorg Careaz Dr. Jenny oet Dinxperlo ne inleiding ovver het belang van de zorg in dit Dinxperlose verzorgingshoes. “Zorg mot zo persoonlijk möggelijk wezzen, dat hölp, kiek naor de leu en praot daor dialect met”, was eur advies.

Nao ’t meddagaeten was d’r ne rondwandeling deur Dinxperlo en Süderwick en kon men naor het Grenslandmuseum en het Dr. Jennyhoes.

Referate,Vorträge/Lezingen en voordrachten

Msc. Jolien Makkinga, Zeist
onderzoeker Meertens Instituut en Universiteit Maastricht

Susanne Biallas und Heinz Eming, Borken
DRK Borken, Leitung Ambulante Pflege und Soziale Dienste

Thea Meinen, Dinxperlo
coördinator informele zorg Careaz Dr. Jenny

Wat betekend het dialect bij ons in het Woonzorgcentrum in Dinxperlo?

Onze visie is o.a. om de zorg zo persoonlijk mogelijk te maken. Belangrijk is hierbij door de belevingsomgeving aan te passen om het welzijn van de bewoners te bevorderen.

De verhuizing heeft een enorme impact op zowel degene die verhuist maar ook bij de mensen in zijn/haar naaste omgeving. Wanneer men in de vertrouwde buurt kan blijven wonen geeft dit een vertrouwen, het idee dat men niet alleen gelaten wordt. Het geeft een veilig gevoel dat wanneer er iets is, dat er snel mensen aanwezig kunnen zijn die weten hoe iemand in elkaar zit. Zich veilig voelen begint bij persoonlijke aandacht. Deze aandacht kan gegeven worden door personen, door activiteiten die men doet maar vooral door de taal die men spreekt. Wanneer je elkaars taal spreekt geeft dit een band: 'Ij begriept mi'j wel hé? Het vergemakkelijkt soms het contact. Het geneest niet, maar voelt wel beter. Je kunt er mensen meer op hun gemak stellen.  

Een zorgmedewerker vertelde wel eens: Het betekend soms; dat wanneer jij degenen bent die het verhaal van de arts nog eens dunnetjes over kan doen in het dialect, dat het voor hun dan veel duidelijker wordt. Dat je sneller op dezelfde golflengte zit. Een gesprek wordt veelal diepgaander, persoonlijker en efficiënter. Je bent sneller ‘ thuis’ bij iemand.

Mensen met dementie zijn vaak op zoek  naar vertrouwdheid, veiligheid, bekendheid, spreken over plaatsen en gebeurtenissen in het verleden. Persoonlijke aandacht is heel belangrijk voor hun en helemaal wanneer iemand dezelfde taal spreekt.

Wij zijn blij met zoveel vrijwilligers van allerlei pluimage die aandacht willen geven aan al die verschillende mensen die bij ons wonen. Ieder mens is uniek en vraagt zijn eigen aandacht en daarbij zijn eigen taal / dialect. Eén van de vele doelen bij het organiseren van activiteiten voor onze cliënten zit in de samenwerking met mantelzorgers, vrijwilligers en medewerkers. Het is o.a. om de verbinding met de omgeving te versterken, om zowel bij de mensen in eigen omgeving maar ook bij de mensen uit andere streken meer begrip te creëren waarom men sommige dingen zo doet in de omgeving waarin men woont.

Enkele uitspraken:
Kom d'r in, wi-j bunt bli-j met ow; is 't neet bi-j kommen, dan wel bi-j 't gaon.
A'j de woarheid verteld, hovi-j niks te onthoaln.
Vaak mot de bene op pad umdat het heufd weer iets vergat.
An hard lopen hei-j neet völle, i-j mot op tied van huus goan.
Völle probleemn köi-j oplossen deur d'r gin probleem van te maken.

Als wens:
Ik wens ow völle geluk en wei-j: 't Geluk lig eargens tussen te weinig en te völle.

De foto's  kö'j bekieken in 't fotoalbum

Hier is een filmverslag van het interview met Jolien Makkinga van RTV Slingeland.