Frans Roes

De millesienen

’t Was niks as maor hoesen en schroeten den helen nach. At Aornt begon, dan wis e van gin uutscheien. En ’t bleef um altied maor in de luchtpiepen kriewelen. At ‘e een bataljon kriewels verslagen hadde ston ’t andere bataljon al weer klaor om an te vallen.
“Foi toch, foi toch”, zei Geerte, “wat un hoesen.” Zij kon gin oge dicht doen. At Aornt es un halve minuut stille was, dach Geerte: pas op hi’j kump in slaop gelukkig. Maor nauwluks had ze un oge too ‘ edaon of dan begon ’t weer, hoesen en nog es hoesen. Geerte wier d’r foeterig onder.
“Hol ow dan es un bitjen in, i’j doet ook niks gin moeite um dat hoesen te bedwingen.”
“I’j hebt goed praoten”, zei Aornt tussen twee hoesbu’jen deur. “I ‘j kunt net zo goed zeggen, da’k gin aosum meer mag halen.”
“Ha”, zei Geerte, “’t kump narges van as dat nare sloerige weer. ’t Is völs te warm veur de tied van ’t jaor, ’t ongedierte, dat in de loch zit, geet neet kapot.”
“Ja ja, slappe winters, vette kerkhaoven”, zei Aornt. En daor hoesen ‘e weer hen.
Too ston Geerte op en ging in den aanval tegen ’t leger van kriewels. Dat kon zo neet langer.
Zi’j trok un onderrok an en plarken nao de kökken, waor ze eur leerkesklompen had staon. De kachel was nog neet es helemaols uut. Too ze d’r un hand vol sprikken opgooien en de kachel los zetten bolderen de vlammen deur de piepe. ’t Duurn neet lange of ’t water in de kettel begon te zongen en too ’t water warm genog was, wier ’t olde beproefde middel suukerwater klaor ‘emaakt. Gin gold zo goed als suukerwater, ook a’j kinder hebt, dee hoesen mot. Alle hoesbu’jen, dee eur kinder in de loop van de jaoren ‘ehad hebt hef Geerte met suukerwater verslagen.
Aornt mos un grote witte komme vol opdrinken.
“Bah, dat vieze lewwerige grei”, schol Aornt. Maor he’j dronk ’t toch op. Maor ’t hielp um ook al neet völle. Un ogenblik was ‘e stille en dan begon ‘e weer. De kriewels hadden maling an suukerwater.
Geerte stellen vaste, dat ’t ook gin gewone vekeldheid was. “I’j hebt ‘t” zei ze tegen Aornt.
“Wat he’k?” vroeg Aornt.
“Bo, de kriewelhoest.”
A’j un trop kinder groot heb ‘emaakt, dan leer i’j zukke dingen van lieverlede. De kriewelhoest is volgens Geerte de slimste hoest, deej hemmen könt en daor mot suukerwater ’t ook tegen afleggen.
“Haal mien maor es un hand vol zalt”, zei Aornt. “Ik zal de kriewels wel es in de pekkel zetten.”
“Das slech, zovölle zalt”, zei Geerte.
“Hoesen is nog slechter”, zei Aornt.
Geerte ston op en brach de hele zaltpot met nao de slaopkamer. Aornt nam un pluksken zalt uut de pot en lei zich dat op de tonge. De eerste aanval van de pekkel wier deur de kriewels af’eslagen.
“’t Is tao”, zei Aornt. “Maor vieftig man hebt meer mach as tien man.” Aornt nam un klein hendjen vol zalt en eerluk is eerluk, ’t hoesen wier un stuk minder en Geerte viel in slaop.
Maor met ’t peerdemiddel zalt was Aornt neet van de kwaole af. Den volgenden nach ging zo weer vedan, hoes i’j neet dan heb i’j neet.
“Gaot toch es naor den dokter”, zei Geerte. “Hoo lange bu’w now al neet an ’t kwachen an. Dat hoesen is heel slech veur ow longen.”
“Veur un bitjen vekeldheid nao den dokter lopen, bu’j gek. Ik zal wel es zien.”
Aornt mos den anderen dag t’r uut met bessems en too ‘e ’s aovends weer in huus kwam, zetten ‘e un halve literflesken met broen grei veur den bozum. ’t Lek net thee……..

Herman van Velzen (pseudoniem van Frans Roes)

fragment uit “Dauwtrappen met Aornt Peppelenkamp”
(oorspronkelijke spelling)