Gerard Uwland
MÁNSLEU !
“Dan mo-j ow vanaovend maor zeen te redden met de mansleu”, zae Johanna teggen Gerrit, den met opgetrokken wenkbrauwen vanachter ziene krante opkeek.
“Zeen te redden, bu-j dan neet thoes vanaovend?”, vroog Gerrit een betken bedremmeld.
“Nae, dat he-k ow veurige waeke ok al ezeg, i’j luustert ok nooit a-k ow wat zegge”, was ’t antwoord van Johanna.
Jao, dat kloppen wal, maor Gerrit had d’r neet meer an edach.
Gerrit en Johanna, beide zo rond de zövventig, wonnen in ’n hoes in ne buurtschap an disse kante van darp. Iederen dinsdagaovend ging de breiclub breien en de kaartclub kaarten. Gerrit met ziéne kammerö en Johanna met éure vriendinnen.
Maor dee heuren allemaole bi’j mekare, ’t wazzen veer stellen, de kammerö van Gerrit wazzen etrouwd met de vriendinnen van Johanna, ’t wazzen gewoon veer echtparen.
Meestal was dat breien en kaarten gewoon in dezelfde wonkamer op ’n zelfden dinsdagaovend, maor ene van de vrouwleu mos thoes oppassen op eure twee kleinkindere ummedat de moder en de vader van de kleinkindere naor schouwburg “De Storm” in Wenters wollen, zee hadden daor ’n abonnement op.
Daorumme was ’t kaarten disse kere an disse kante van darp en ’t breien an de andere kante.
Gerrit leek ’t allemaole maor niks, hee zag de buije al hangen. Normaal at d’r volk of visite was, regelen Johanna altied alles.
Ok met de brei- en kaartvisites, dee velen altied samen op ’n zelfden dinsdagaovend op hetzelfde adres. Maor ummedat Johanna hen breien mos, zat Gerrit met de dree andere mansleu “op escheept”. Op escheept was eigenlijk neet ’t goeie woord, want met zich veren hadden ze altied alderbastend völle schik met ’t kaarten. Ze wazzen allemaol good an mekare ewaogd, d’r was d’r gin ene bi’j den meer was as ’n anderen.
“He-j al koffie ezat?”, vroog Gerrit veurzichtig an Johanna, ’t was al zowat acht uur en Johanna had net ’n jas an en ston met ’n autoslöttel en de klinke van de deure in de hande.
’t Gezichte van Johanna betrok. “Kön i’j dan zelf nog gin kóffie zetten?”, vroog ze luk kortaf. Direkt dach ze d’r an dat zée altied koffie zetten, in al dee tied dat ze etrouwd wazzen, en dat was al haoste vieftig jaor, Gerrit had dat nog zowat nooit edaone.
Hoge tied dat e dat laert, dach Johanna bi’j zichzelf, maor d’r was op dát moment gin tied umme lessen in koffiezetten te gevven en Johanna deed maor gauw veur acht man koffie met ’n half laepelken Buisman en water in het koffiezetapparaat.
“Mo-j ze bi’j ’t aerste köpken koffie ’n stukke van de appeltaarte veurzetten en bi’j ’t tweede köpken ’n koekjen oet ‘t koekjestrummelken en i’j mot ok an de suukerkluntjes en de koffiemelk denken!”, commandaeren Johanna en wol de deure oetgaon.
“Ho, ho, wacht effen”, zae Gerrit, den al dee informatie zo gauw neet verwarken kon.
“Appeltaarte, koekjestrummelken, suukerkluntjes, koffiemelk, waor steet dat allemaole?”, vroog Gerrit, den ’n helen aovend al in de soep zag lopen.
Johanna begon rood an te lopen ton ze zae: ”Wat bu-j toch ok ’n kuuken da-j dat nóg neet wet, de appeltaarte steet op ’t aanrecht, a-j dat ok nog neet ezene hebt, ’t koekjestrummelken steet in ’t linkse kökkenkastjen net as de suukerkluntjes en de koffiemelk steet in de koelkaste, net as de schale met hapjes, dee-k vannemeddag al veur ow heb klaor emaakt, i’j mot d’r effen an denken, da-j de kippenpeutjes in ’n magnetron warm maakt, dan bunt ze völle lekkerder.”
“En no mo-k gaon”, zae ze d’r nog achteran en wég was ze!
’t Duzelen Gerrit in de kop maor völle tied umme alles op zich in te laoten warken had e neet want ok ’n aerste kaarter kwam al achter de deure hen.
’t Duren neet lange of ’t veertal was kompleet en zat zich rondumme de taofele en leet de leste ni’jtjes de revue passaeren, net as alle zeke leu, gewonde leu en leu dee ovverleden wazzen.
Gelukkig had Johanna al köpkes en laepelkes op ’t aanrecht klaor ezat, anders had Gerrit daor aerste ok nog naor zeuken motten. Gerrit ziene kammerö keken verwonderd ton ze ‘m koffie zaggen ingeten en appelgebak zaggen presentaeren.
“He-j ok nog melk en suker?”, vroog d’r ene.
Jah, dat kon, Gerrit had nog onthollen waor dat ston.
Hee leet alles op taofel staon veur ’t tweede köpken, dan kon ‘m dát neet mis gaon, maor wat had Johanna ok al waer ezeg ovver ’t tweede köpken? Oh, ja, daor wis e ’t waer, daor mos ’n koekjen bi’j oet ’t koekjestrummelken. Gerrit trok álle kökkenkastjes los en zag ton in ’t linkerkastjen ’t trummelken met koekjes. Ton e ’t los deed zag e, dat d’r maor twee koekjes meer inzatten.
“Daor mo-w umme loten”, zae’t e teggen ziene kammerö. Maor ton wol d’r gin ene ’n koekjen en ging ’t trummelken waer dichte.
Nao ’t tweede köpken koffie begonnen ze te kaarten en ’t duren neet lange of Gerrit vroog: ”Wat wo-j no drinken?”
Eigenlijk wis Gerrit dat al wal, maor hee wol ’t oet belaefdheid toch maor effen vraogen. Twee wollen d’r bier hebben, zo oet ’t krat, neet te kold en twee wollen d’r ’n borreltjen hebben, ene d’r van was Gerrit zelf.
Mooi, hee wis waor ’t bier ston en ok dat de foezelflesse in ’n diepvries ston, gin problemen.
Hee halen twee borrelglaeskes, twee bierglazen en veer bierviltjes oet ’t wandmeubel en zetten dee op taofel, naodat e aerste de bierglazen nog onder de kolde krane had oet espeuld.
Zo, de mansleu hadden allemaole wat in ’t glas en ’t kaarten kon wietergaon. Maor nao ’n half uur menen d’r ene, dat e honger kreeg. Aerste had Gerrit nog niks in de gaten maor ton d’r nog twee méér honger kregen, schot ’m de schale met hapjes te binnen, waor ston dee ok al waer, wat had Johanna daor van ezeg?
Aerste keek Gerrit in ’n diepvries, ton in alle kökken- en aanrechtkastjes en hee kwam oet bi’j de koelkaste.
Hah, mooi, d’r lag van alles op, stukskes keze met ’n zilveruitjen d’r bovvenop an ’n stöksken, rullekes van botterhamworste met ne augurke d’r in, rookvleis met ’n stuksken ei an ’n stöksken, ’n endjen metworste, ’n stuksken laeverworste, plaetjes komkommer en kleine tomaatjes en neumt maor op, Johanna had d’r wárkelijk wark van emaakt.
Ton d’r ’n tweede rondjen in ’t glas kwam, worden d’r effen pauze ehollene, nog waer met de schale rond egaone en ton stellen Gerrit veur, umme de schale maor op taofel te zetten, dan kon iederene pakken wat e wol en net zo vake at e wol.
De kaarten laggen allemaole nog op taofel en Gerrit zetten d’r de schale midden bovven op. Maor dat vonnen de kaarters gin good idee, dan was d’r helemaol gin ruumte meer umme de kaarten neer te leggen, at Gerrit daor ok neet an dacht!
Gerrit zetten de schale waer in de koelkaste, de kaarten worden ni’js eschud en daor ging ’t waer hen.
Maor dat was gek, d’r was ne kaarte weg! Ne kaarte weg? Ho kón dat no, dat was toch onmöggelijk? Nog ’s waer alle punten tellen en nog ’s waer alle kaarten tellen, maor de kaarte was en bléef weg, ho was dat toch möggelijk.
Allemaole gingen ze an ’t zeuken, onder ’n stool, onder de taofel en in ’t kaartendeusken, maor dat was ’n helen aovend al löög. ’t Lange leste pakken Gerrit ’n ander deusken met kaarten, ze wazzen nog spiksplinterni’j en gleden good.
Opens schot ‘m te binnen, dat Johanna ok nog wat had ezeg ovver warmmaken van kippenpeutjes, hee waer naor de koelkaste en ja, daor ston ’n plastic tupperwaredeusken met acht kolde veurgebraoden kippenpeutjes.
Johanna had ezeg, dat dee aerste effen warm emaakt mosten worden in ’n magnetron. Gerrit deed de kippenpeutjes op ’t schaaltjen dat in ’n magnetron ston en loeren nao de knöpkes veur op ’t apparaat.
Hee krabben zich ’s achter de oorne, drukken hier en daor ne knop in, maor d’r gebeuren niks. Gerrit zoch nog effen naor ne gebroeksanwiezing maor stellen vaste dat e den neet vinden kon.
Vanoet de kamer kwammen d’r al vraogen, wat e eigenlijk an ’t doon was daor allene in de kökkene.
Gerrit mos met ne rooien kop togevven, dat e de kippenpeutjes neet warm kon kriegen, de mansleu lachen zich kapot, maor vonnen, dat ze zo’n peutjen ok wal kold op konnen aeten. ’t Kaarten ging wieter good den aovend.
Ton Johanna later op ’n aovend thoeskwam hebt de kaarters eur verteld, dat ze zich met Gerrit good ered hadden.
Wál vrogen ze zich af, of Gerrit eigenlijk wal water kon kokken, Gerrit leet ’t zich maor op de pette hagelen.
’n Anderen dag von Johanna ne spölkaarte in de koelkaste, dee had vaste eplakt ezaeten an de onderkante van de schale met hapjes en was ’n schap laeger terechte ekommene tussen de pakken met melk.